Eluca xanım Atalı ilə Neftçala rayon Heydər Əliyev adına Mərkəzdə təşkil edilən görüşdə ilk tanışlığımızdan sonra “Gündoğar” qəzetində haqqında ətraflı yazmaq qərarına gəldim. Bu vətənsevər xanım haqqında yazmaq isə asan deyil. Haqqında çoxlu məlumatların olması yazıçının sevdiyi oxucularına düşüncələrinin aydın işığıdır. Məqsədi, amalı, əhatə etdiyi müxtəlif mövzularla oxucuya yanaşması, eyni zamanda müxtəlif yaş qrupları olan oxucuların marağını qazana bilməsi deyərdim ki, ən böyük uğurudur. Bu uğura aparan yol isə qəlbindəki təmiz məqsəd və ona doğru inamlı qətiyyətidir.
Eluca xanım verdiyi məlumatdan sonra qəzetimizin arxivinə nəzər yetirdim. Məlum oldu ki, onun nəsrdə ilk yazılarından olan “Qarət” adlı hekayəsi çox illər bundan öncə, elə tələbə olduğu zamanda qəzetimizdə çap olunub. Demək ki, “Gündoğar”ın oxucuları da elə ilk qələm nümunələrindən bu qələm sahibini tanıya biliblər.
Haqqında söhbət açdığımız Eluca xanım həmyerlimizdir. Qəzetimizin 2 noyabr 1991- ci il №124- cü il sayında çap edilən hekayəsində də onun adı “ Mədinə Hüseynova, BDU-nin Kitabxanaçılıq fakültəsinin IV kurs tələbəsi” olaraq verilmişdir. Qəzetimizdə çap edilən ilk qələm nümunəsindən sonra Eluca xanım Atalı böyük bir yaradıcılıq yolu keçmiş, öz zəhməti, sevərək seçdiyi düşüncələrinin işığında nəinki rayonumuzda, respublikamızda, eyni zamanda dünyanın çox ölkəsində tanınan, sevilən yazıçılardan birinə çevrilmişdir. Bu yol isə yuxusuz gecələr, çalışmaq, fasiləsiz zəhmətin bəhrəsidir. Eluca xanım Atalı 19 noyabr 1966-cı ildə Neftçala rayonunun Xolqarabucaq kəndində anadan olmuşdur. Orta təhsilini kənd məktəbində başa vurduqdan sonra təhsilini davam etdirərək Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq fakültəsini bitirmişdir.
İsveçin paytaxtı Stokholm şəhərində yaşayan və Kärsby məktəbində çalışan yazar “Atlara güllə atmayın”, “Azadlıq hekayələri”, “Tiqranizm Xocalıda”, kitablarının, “Qız və quzğun”, “Nalşəkilli mühasirə”, “ Özünü gətir”, “Ağ gəminin kapitanı”, “Ənqa quşu” uşaq əsərlərinin, “Adamdan üstün”, “Paşa Qəlbinur: biblioqrafiyası”, “Atillanın açıq pəncərəsi”, “Qum üstündə sərçələr”, “Milli monoloq”, “Gecikmiş oyuncaq”, “Bir udum azadlıq”, “Kərküklülər – təklənmiş türklər” siyasi məqalələr toplusunun, “Azərbaycanda ədəbiyyat: formalaşması, inkişafı, müasir dövrü və meylləri” adlı doktorluq işinin müəllifidir. O, xaricdə Azərbaycan ədəbiyyatının təbliği ilə fəal məşğul olur, siyasi-sosial mövzularla bağlı yaradıcılıq nümunələri ilə seçilir, tanınır.Yazıçının geniş yaradıcılıq nümunələrinin hər biri haqqında ətraflı məlumat verə bilmək imkanım məhdud olsa da, deməliyəm ki, Eluca xanım yaradıcılığında milli düşüncəmizə söykənərək ən sadə el deyimlərindən başlamış, düşmənimizin nitqindən səslənən fikirlərinə qədər milli varlığımızın təəssübkeşi olan bir xanım yazıçıdır. Haqsızlığa qarşı mübarizlik, parçalanmış vətən torpaqları, siyasi şüurun, təfəkkürün dayanmadan inkişaf etdirilməsi, bu yolda heç bir təmənna gözləmədən cəmiyyətin aydını olmaq missiyası onun həyat və fəaliyyətinin əsas qayəsidir.
Eluca xanımın yazar olaraq düşüncələrini dəyərli oxucularla bölüşmək istərdim. Çünki bu düşüncələr yəqin ki, çox oxucularımızı onun əsərlərinə yaxınlaşdıracaq, yazıçının məqsədinə nə qədər yaxın olmasını araşdırmağa sövq edəcəkdir. Eluca Atalı yazıçının cəmiyyətə təsiri mövzusunda fikirlərini belə izah etmişdir: “Siyasətçi bildiyini, gördüyünü və edəcəyini tam çılpaqlığı ilə açıqlamağa qadir deyil. Yazarlıqda isə tam fərqlidir, özünü gizlətdikcə xalqdan uzaq düşürsən, oxucunu itirirsən və ya oxucu kütləsin qazanmırsan. Siyasətin səması çox balacadır, siyasətçi ətrafındakıları vurmasa, o səmada azad uça bilməz. Yazarınsa belə bir “ovçuluğuna” ehtiyac qalmır, çünki o həqiqətçidir, ruhaniyyatçıdır. Bu səbəbdən də onun biclik işlətməyinə ehtiyac yoxdur, onun bicliyi elə düzlüyüdür!!!”
Bu fikirlər həmyerli yazarımızın nə qədər narahat bir qələm sahibi olduğundan xəbər verməklə yanaşı, onun mövqeyinin aynasıdır. Sözü seçərək deyə bilmək, oxucunu çox uzaqdan mənzərə yaratmaqla düşündürmək. Lakin Eluca xanım bütün əsərlərində bu üslubla deyil. Bəzən tam açıqlığı ilə də istədiyi məntiqi düşüncə ilə oxucusunu düşündürməyi bacarır. Biz bu yolu onun “Tiqranizm Xocalıda” kitabını oxuyarkən izləyirik. Mənfur düşmənin dilindən türk torpaqlarında olduğunu geniş və dəqiqliklə yaza bilmək bacarığı yazıçının ucalığıdır. Bu haqda Eluca xanım fikirlərini belə ümumiləşdirir: “Oxucu kütləsi ədəbiyyat haqda olan elmi əsəri və ya ədəbi təhlili oxumur, onun dünyagörüşünə uyğun bədii əsəri təqdim edəndə oxuyur, təqdim etməzsən axtarıb oxumaz və ya məlumatı olmadığı hadisə barədə durub ədəbiyyat axtarmaq arzusunda olmaz. Onsuz da bu gün dünyada o qədər informasiya var ki, adam ona təqdim edilənlərin hamısını oxuya bilmir. Marağına uyğunu seçib oxuyur. Bu səbəbdən də biz tarixi dərdlərmizi və bu günümüzdə olan problemlərimizi duyğusal yox, doğru təhlillərlə xarici oxuculara çatdırmağı bacarmalıyıq. “Azadlıq hekayələri”, “Bir udum azadlıq”, “Tiqranizm Xocalıda” kitablarımda tariximizlə bağlı hadisələr bədii biçimin alıb. Mənə bir qədər qəribə gəldi İsveç yayınevinə əsərlərimi göndərərkən onların “Heykəllər niyə danışmır” hekayəmi seçmələri. 20 Yanvar hadisəsindən sonra bir ananın qucağında tutduğu yaralı körpəsi ilə bağlı yoldan keçən bir uşağın heykələ baxıb onunla yol gedən yetkin adamdan sorğu-sual etməsi bu hekayənin məğzini təşkil edir. İsveçlilərin bu əsəri seçməsindən sonra arayıb baxıb gördüm ki, nəinki uzaq, yaxın tariximizlə belə biz heç nəyi özümüzdən kənara sızdıra bilməmişik…”
Eluca xanım Atalıya yaradıcılıq yollarında can sağlığı, uğurlar diləyirik. İnanırıq ki, dəyərli oxucularımız Eluca xanımın əsərləri haqqında daha geniş məlumat əldə edə bilmək üçün onun əsərlərinin oxucusu olacaqlar, dəyərli aydınımızı daha yaxından tanıyacaqlar.
Bədirə Niftaliyeva,
Neftçala rayonu, “Gündoğar” qəzeti, 29 mart-2024-cü il.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder